Ustawa antylichwiarska przyjęta przez Sejm! Co może się zmienić?
Ustawodawca chce chronić obywateli i walczyć z działalnością lichwiarską. Ma tego dokonać dzięki legalnemu zdefiniowaniu pojęcia „maksymalnych kosztów pozaodsetkowych”, których wysokość dla kredytów konsumenckich ma zostać znacznie obniżona. Zmiany te mają chronić pożyczkobiorców przed dodatkowymi prowizjami i opłatami nakładanymi na nich przez instytucje pożyczkowe, które – co ciekawe – podlegać mają nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego.
Główne założenia ustawy, która potocznie jest zwana antylichwiarską.
Głównym narzędziem mającym na celu ukrócenie praktyk lichwiarskich jest zdefiniowanie w Kodeksie Cywilnym pojęcia maksymalnych kosztów pozaodsetkowych pożyczek. Określony zostanie również limit maksymalnej wysokości tych kosztów w umowie pożyczki zawieranej z osobą fizyczną (konsumentów). Powyższe narzędzia mają na celu ochronę kredytobiorców przed ukrytymi kosztami. Co więcej, obowiązkiem pożyczkodawcy ma być również poinformowanie pożyczkobiorcy będącego osobą fizyczną o wysokości odsetek, sumie kosztów pozaodsetkowych oraz kwocie należności z tytułu odsetek, które zapłacić będzie miał za udzieloną pożyczkę w sposób jasny i zrozumiały. W przypadku zaś wcześniejszej spłaty, pożyczkodawca nie może żądać pozaodsetkowych kosztów za okres pozostały do dnia na który pożyczkę udzielono.
Nadzór KNF nad instytucjami pożyczkowymi
Co ciekawe, ustawa antylichwiarska wprowadza nadzór Komisji Nadzoru Finansowego nad działalnością instytucji pożyczkowych wraz z prawem nakładania administracyjnych kar pieniężnych. Nowym obowiązkiem będzie też wnoszenie przez firmy pożyczkowe rocznych wpłat na pokrycie kosztów wskazanego nadzoru. Zdaniem autorów dokumentu ma to zagwarantować bezpieczeństwo rynku finansowego w zakresie udzielania pożyczek i kredytów konsumenckich. Dodatkowo, w konsekwencji wprowadzenia powyższych zmian, do Rejestru instytucji pożyczkowych wpisany będzie mógł być jedynie podmiot prowadzący działalność w formie spółki akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z ustanowioną radą nadzorczą, z zastrzeżeniem, że kapitał zakładowy danego podmiotu wynosić będzie minimum 1.000.000 zł.
Co dalej z rynkiem pożyczkowym?
Na chwilę obecną, uchwalona przez Sejm ustawa znajduje się na etapie prac w Senacie i może jeszcze ulec zmianom. Jak zapowiedziano, Ministerstwo Sprawiedliwości planuje w najbliższym czasie rozszerzyć niniejszą ustawę na pożyczkobiorców będących rolnikami oraz przedsiębiorcami. Choć niewątpliwie główny cel – ochrona przed nieuczciwą lichwą- przyświecający autorom nowelizacji przepisów jest słuszny. Należy jednak pamiętać, że zbyt rygorystyczne regulacje na rynku pożyczek pozabankowych spowodować mogą naruszenie zasady swobody umów oraz wycofanie z rynku dużej ilości podmiotów świadczących usługi pożyczkowe. Jak ostrzegają eksperci, na nowych przepisach skorzystają w głównej mierze podmioty działające na pograniczu prawa, a procedowane rozwiązania mogą popchnąć w ich ręce najbardziej potrzebujących kapitału osób.