Zawieszenie działalności w czasach kryzysu – czy warto?

Sytuacja polskich przedsiębiorców w ostatnich czasach naprawdę nie jest łatwa. Pandemia, wojna w Ukrainie, inflacja, podwyżki prądu i gazu – to okoliczności, które mogą wpływać na problemy z płynnością finansową. W takiej sytuacji niektóre firmy decydują się na radykalny krok, jakim jest zamknięcie działalności. Istnieje jednak alternatywne rozwiązanie, które warto rozważyć – czasowe zawieszenie działalności i powrót do jej prowadzenia w „lepszych czasach”.

Warunki zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej

Kwestia zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej uregulowana jest w art. 22 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców. Zgodnie z jego treścią każdy przedsiębiorca może zawiesić swoją działalność, ale musi spełniać pewne warunki. Po pierwsze firma nie może zatrudniać aktywnych zawodowo pracowników. Jeśli przedsiębiorca zatrudnia pracowników – musi rozwiązać wszystkie umowy o pracę. W takiej sytuacji należy pamiętać o obowiązku przestrzegania przepisów prawa pracy i prawa ubezpieczeniowego. Nie dotyczy to jednak umów zlecenia, agencyjnych, czy umów o dzieło.

Podstawowym ograniczeniem jest to, że w trakcie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie może prowadzić działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów. Może jednak podejmować pewne działania, które mają na celu zabezpieczenie źródła przychodów, aby móc wznowić działalność w przyszłości (np. dopuszczalne jest przyjmowanie należności powstałych przed zawieszeniem).

W przypadku przedsiębiorców wpisanych do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) zawieszenie działalności może mieć charakter bezterminowy (najkrócej 30 dni). Oznacza to, że działalność zostanie wznowiona po złożeniu stosownego wniosku, bez określania konkretnej daty wznowienia działalności. Taką działalność można również zawiesić na określony czas.

Odmiennie jednak ma się sytuacja w spółkach prawa handlowego, które mogą zawiesić działalność na okres nie krótszy niż 30 dni i nie dłuższy niż 24 miesiące. Zatem takie podmioty muszą z góry określić czas trwania zawieszenia. Po upływie maksymalnego okresu zawieszenia działalność zostanie automatycznie wznowiona.

Zalety i wady zawieszenia działalności

Przedsiębiorca nie musi w żaden sposób uzasadniać powodu zawieszenia działalności i może to zrobić w każdym momencie bez żadnych dodatkowych opłat. Podstawową zaletą jest brak konieczności opłacania składek ZUS i podatków dochodowych (PIT lub CIT). Oznacza to, że w okresie zawieszenia przedsiębiorca nie musi składać deklaracji ZUS, wpłacać zaliczek, ryczałtu czy karty podatkowej. Nie ma również obowiązku składania deklaracji VAT.

Zawieszenie działalności nie chroni jednak przed obowiązkiem spłaty zaległych zobowiązań, zarówno wobec kontrahentów, jak i banków, czy urzędów etc. Przedsiębiorca będzie miał zatem obowiązek zapłaty ewentualnych rat kredytu, rat leasingowych, czynszu, kosztów księgowości i innych zobowiązań. Jednocześnie jednak, pomimo zawieszenia, dopuszczalne jest przyjmowanie należności powstałych przed zawieszeniem, osiąganie przychodów finansowych z czynności sprzed zawieszenia oraz zbywanie własnych środków trwałych i wyposażenia.

Mając na uwadze wszystko powyższe, należy pamiętać, że sytuacja każdego przedsiębiorcy jest inna i powinna zostać indywidualnie rozpatrzona, także pod kątem ewentualnego stanu niewypłacalności. Taki stan może powstać przy wstrzymaniu przychodów przedsiębiorcy i jednoczesnej konieczności zapłaty stałych kosztów bieżących.

Jak złożyć wniosek?

W przypadku podjęcia decyzji o zawieszeniu działalności należy złożyć wniosek wraz ze stosownymi załącznikami.

Przedsiębiorca wpisany do CEIDG może złożyć wniosek o zawieszenie działalności na trzy sposoby: elektronicznie, w urzędzie lub poprzez wysłanie wniosku litem poleconym. W ostatnim przypadku wniosek powinien zostać opatrzony własnoręcznym podpisem wnioskodawcy potwierdzonym przez notariusza.

Nieco inaczej kwestia ta wygląda w przypadku działalności gospodarczych wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Należy pamiętać, że od 1 lipca 2021 r. wnioski o zawieszenie działalności wraz ze wszystkimi niezbędnymi załącznikami należy składać wyłącznie elektronicznie poprzez Portal Rejestrów Sądowych. W związku z tym, ułatwieniem może być skorzystanie z pomocy prawnika, który wesprze w przygotowaniu niezbędnej dokumentacji oraz przeprowadzi przez procedurę elektronicznego składania wniosku.

Dodatkowe formalności mogą różnić się w zależności od formy prawnej prowadzonej działalności bądź wybranej formy opodatkowania. Warto zatem w tym zakresie skorzystać z profesjonalnego wsparcia prawnego, aby skutecznie doprowadzić do zawieszenia działalności gospodarczej. Nieodzowna może okazać się też ocena prawna co do słuszności wyboru zawieszenia działalności pod kątem ewentualnej odpowiedzialności za nie zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie.

Izabela Kryspin