Zwykłe podwyższenie kapitału w spółce akcyjnej
Spółki akcyjne poszukując funduszy na dalszy rozwój mają do dyspozycji szereg opcji, z których mogą skorzystać w celu dokapitalizowania. Obok rozwiązań, które niosą ze sobą powstanie po stronie spółki zobowiązania (emisja obligacji, pożyczka), jednym z popularniejszych sposobów na zebranie pieniędzy z rynku jest emisja przez spółkę akcji, która wiąże się z podwyższeniem kapitału zakładowego spółki. Niewątpliwym plusem takiego rozwiązania jest fakt, iż w ten sposób spółka pozyskując fundusze na dalszy rozwój nie zaciąga zobowiązań, a ‘jedynie’ dzieli się częścią majątku spółki z nowymi akcjonariuszami, bądź tymi, którzy już posiadają jej akcje, zwiększając w ten sposób swoje zaangażowanie finansowe w kapitale spółki. Oczywiście emisja akcji zawsze niesie ze sobą pewne ryzyko w postaci ‘rozwodnienia kapitału’ spółki, dlatego każda powinna być przemyślana.
Od uchwały się zaczyna
Zwykłe podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej każdorazowo niesie ze sobą konieczność zmiany statutu spółki i wpisu do KRS, gdyż każda emisja akcji powinna być ujawniona zarówno w statucie, jak i w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Organem, który jest kompetentny, aby dokonać zmiany statutu jest walne zgromadzenie, które składa się z akcjonariuszy danej spółki. Walne zgromadzenie poprzez uchwałę zatwierdza zmianę statutu oraz podwyższenie kapitału w drodze emisji. Przy czym, w przypadku spółki publicznej kworum wymagane do podjęcia tego typu uchwały wynosi jedną trzecią kapitału zakładowego spółki, dopiero jeśli walne zgromadzenie spółki publicznej zwołane w celu podjęcia uchwały o podwyższeniu nie mogło się odbyć z powodu niespełnienia tego kworum, można zwołać następne walne zgromadzenie podczas którego ta uchwała może być podjęta bez względu na procent kapitału reprezentowanego na nim. Data podjęcia uchwały jest o tyle istotna, że w przypadku emisji w ramach zwykłego podwyższenia kapitału zakładowego musi ona zostać zgłoszona do KRS w terminie 6 miesięcy od dnia jej uchwalenia.
Zgodnie z kodeksem spółek handlowych uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego powinna:
– zawierać kwotę o jaką kapitał spółki ma być podwyższony,
– informację czy akcje emitowane w ramach danego podwyższenia są imienne czy są akcjami na okaziciela
– oraz zawierać datę, od kiedy nowe akcje mają uczestniczyć w dywidendzie.
– dodatkowo uchwała może przyznać akcjom danej emisji szczególne uprawnienia (np. co do głosu, dywidendy albo podziału majątku).
Cena emisyjna akcji, czyli cena po której akcje będą nabywane przez przyszłych akcjonariuszy, oraz termin otwarcia i zamknięcia zapisów na akcje mogą być zawarte w uchwale, ale walne zgromadzenie może, zamiast samodzielnego ich wskazania, upoważnić zarząd lub radę nadzorczą do dookreślenia tych kwestii. Jeżeli akcje mają być nabywane w zamian za wkłady niepieniężne to w uchwale powinno doprecyzować się jego przedmiot oraz wycenę.
Prawo poboru
W zależności od potrzeb emisji akcjonariuszom może służyć prawo poboru nowych akcji, o ile uchwała walnego zgromadzenia im tego prawa nie pozbawia. Prawa poboru służą do swego rodzaju uprzywilejowania dotychczasowych akcjonariuszy poprzez udzielenia im pierwszeństwa w obejmowaniu akcji nowej emisji. Najbardziej korzystną sytuacją jeśli chodzi o prawo poboru z punktu widzenia akcjonariuszy spółki jest sytuacja w której spółka akcyjna notowana na giełdzie przeprowadza emisję akcji z prawem poboru, a cena emisyjna akcji nowej serii jest niższa niż cena po której notowane są akcje. W ten sposób dzięki prawu poboru dotychczasowi akcjonariusze mogą nabyć akcje nowej emisji taniej niż wynosi ich wartość rynkowa. Jeżeli uchwała w interesie spółki nie pozbawia dotychczasowych akcjonariuszy prawa poboru to termin do jego wykonania nie powinien być krótszy niż trzy tygodnie od dnia ogłoszenia oferty o prawie poboru przez zarząd. Natomiast, gdy wszystkie akcje danej spółki są akcjami imiennymi zarząd może zaniechać z ogłoszenia i poinformować akcjonariuszy o prawie poboru im przysługującym listami poleconymi, w takim przypadku termin do wykonania prawa poboru nie może być krótszy niż dwa tygodnie od dnia wysłania do akcjonariusza zawiadomienia listem poleconym, bądź na adres do doręczeń elektronicznych.
Zapisy na akcje
Zapisy na akcje powinny być sporządzone formie pisemnej na formularzu przygotowanym przez Spółkę w dwóch egzemplarzach (jeden dla subskrybenta, a drugi dla spółki). Dokument ten powinien być złożony spółce albo osobie przez nią upoważnionej w terminie subskrypcji podanym w ogłoszeniu, prospekcie albo liście poleconym. Zapisy powinny zawierać oznaczenie liczby i rodzaju akcji, a także wysokość wpłaty dokonanej na pokrycie subskrybowanych akcji. W przypadku gdy subskrybent nie jest akcjonariuszem spółki to musi oświadczyć, że wyraża zgodę na brzmienie statutu. Formularz powinien zostać również podpisany przez subskrybenta oraz spółkę, albo inny podmiot upoważniony do przyjmowania zapisów i wpłat na akcje, a także adres takiego podmiotu. Bez zawarcia powyższych danych zapis jest nieważny. Jeżeli w terminie subskrypcji złożono zapis na co najmniej minimalną liczba akcji przeznaczonych do objęcia i zostały one należycie opłacone, zarząd powinien dokonać przydziału akcji subskrybentom w terminie dwóch tygodni od upływu terminu zamknięcia subskrypcji.
Zgłoszenie podwyższenia kapitału do KRS
Gdy emisja akcji dojdzie do skutku, zarząd ma obowiązek zgłosić podwyższenie kapitału zakładowego spółki do rejestru przedsiębiorców KRS.
Do wniosku należy dołączyć:
– podstawę emisji, tj. uchwałę walnego zgromadzenia o podwyższeniu kapitału zakładowego, bądź uchwałę zarządu jeśli została ona podjęta w granicach statutowego upoważnienia,
– ogłoszenie i wzór zapisu w przypadku subskrypcji zamkniętej, bądź otwartej,
– spis nabywców akcji z wyszczególnieniem wysokości wpłat oraz liczby objętych akcji przez każdego z nich,
– ujednoliconą wersję statutu obejmującą zmiany w związku z podwyższeniem kapitału,
– oraz oświadczenie zarządu, że wkłady na akcje zostały wniesione.
W zależności czy podwyższenie odbyło się w subskrypcji prywatnej czy oferty publicznej – załącza się odpowiednio umowy objęcia akcji, bądź formularz zapisu na akcję. Formalne podwyższenie kapitału zakładowego następuje z chwilą wpisania do rejestru.